श्श्श…त्या नारंगी माणसाबद्दल बोलू नका, त्या नारंगी झेंडा असलेल्या माणसाबद्दल आणि नारंगी चेहरा असलेल्या माणसाबद्दल आणि इतर सर्व छोट्या नारंगी माणसांबद्दल. त्यांच्याबद्दल गाणीही गाऊ नका. एखाद्या खोलीत एकत्र येऊन त्यांच्यावर विनोद करू नका, किंवा त्यांच्यावरचे विनोद ऐकू नका. त्यांनी तुमच्याकडून चोरलेल्या पैशांबद्दल लेख लिहू नका, विश्वासघाताबद्दल बोलू नका, त्यांनी सत्ता कशी चोरली हे लोकांना सांगू नका, बनावट निवडणुकांबद्दल बोलू नका, उपाशी लोकांबद्दल, दुःखी लोकांबद्दल, आजारी लोकांबद्दल, गरीब लोकांबद्दल बोलू नका. तुम्ही कैद्यांबद्दल, बेकायदेशीरपणे डांबून ठेवलेल्यांबद्दल चर्चा करू शकत नाही! कशापासून रोखले गेले? सत्य बोलण्यापासून. सत्य बोलू नका. ते तुम्हाला तुरुंगात टाकतील. जर तुम्ही ते पुस्तकात लिहिलं तर ते पुस्तक जाळतील. जर तुम्ही ते स्टेजवर बोललात तर ते स्टेज तोडतील, जर तुम्ही ते शाळेत बोललात तर ते विद्यार्थ्यांना इजा करतील, जर तुम्ही ते सार्वजनिक ठिकाणी ओरडलात तर ते तुमची मान मुरगाळतील.

श्श्श…विनोद करू नका. जर राजाला वाईट वाटलं तर विदूषकांना समुद्रात फेकलं जातं. राजाचा अपमान करू नका, किंवा त्याच्या उप-प्रमुखाचा किंवा त्याच्या उप-प्रमुखाच्या उप-प्रमुखाच्या उप-प्रमुखाचा, किंवा सिंहासनावर बसलेल्या कोणत्याही माणसाचा. पाडापाडीबद्दल बोलू नका, घरं ढासळत असल्याबद्दल, बुलडोझर आणि त्यांच्या शक्तीबद्दल बोलू नका. ते आवाजांचा शोध घेत आहेत. ते सर्वात मोठे आणि स्पष्ट आणि निर्भय आवाज शोधत आहेत आणि त्यांना बाजार चौकात फासावर लटकवत आहेत जेणेकरून सर्वांनी त्यांना पाहावं आणि आपली छोटी तोंडं बंद करावीत. असंतोष दडपून टाका. त्यांना कला आवडत नाही, अरे नाही, ती त्यांना खूप चीड आणते! त्यांना ती समजत नाही, त्यांना ती आनंद देत नाही आणि त्यांना ती सहन करावी लागली तरी ते ती तोपर्यंतच सहन करतील, जोपर्यंत ती त्यांच्याबद्दल नसेल. प्रत्येकाला विनोदाचा विषय असणं सोपं नसतं, तुम्हाला माहीत आहे. ते दुखतं.

श्श्श… त्यांच्या भावना दुखवू नका. त्यांना ते आवडत नाही! 

श्श्श… त्यांच्या भावना दुखवू नका. त्यांना ते आवडत नाही आणि त्यांना नीट रडता येत नाही म्हणून ते तुम्हाला उचलतील, हो तुम्हाला, तरुण विद्यार्थी, तृतीयपंथी, महिला, मुस्लिम, दलित, कलाकार, पत्रकार आणि असंतोष व्यक्त करणारे. प्रश्न विचारणारे आणि उत्तर सांगणारे आणि त्यांना ऐकणारे. तुम्हाला फक्त वगळलं जातं आणि हेटाळलं जातं आणि अस्पृश्य ठरवलं जातं जोपर्यंत तुम्हाला तुरुंगात टाकण्याची वेळ येत नाही. मग ते तुम्हाला जसं हवं तसं पकडतील आणि एका डब्यात कोंबतील.

श्श्श… लोकांना जागं करू नका. त्यांना समुद्रातील मंदिरांबद्दल, जमिनीखालील मंदिरांबद्दल, मशिदीतील मंदिरांबद्दल आणि विनोदवीरांबद्दल आणि अभिनेते-अभिनेत्री आणि त्यांच्या घटस्फोटांबद्दल आणि देव-देवतांबद्दल आणि कोण दुःखी आणि जखमी आहे आणि कोणता देव इतरांपेक्षा चांगला आहे याबद्दल चर्चा करायची आहे. लोक झोपले आहेत, लोक गप्पा मारत आहेत, लोकांना दिसत नाही की चोर त्यांच्या घरात त्यांचं अन्न चोरण्यासाठी आणि त्यांची स्वातंत्र्य हिरावून घेण्यासाठी आले आहेत पण लोकांना जागं करू नका. त्यांना झोपलेलं राहायचं आहे. जर तुम्ही त्यांना जागं केलंत तर ते तरीही मंदिरांबद्दल आणि दुःखी नारंगी माणसांबद्दल आणि कोणता झेंडा चांगला आहे आणि कोणी काय घातलं याबद्दल विचारतील आणि ते चोरांना सर्व काही घेऊन जाऊ देतील. ते त्यांची मुलं हिसकावून घेऊ देतील आणि त्यांची घरं तोडू देतील आणि त्यांचे सर्व पैसे घेऊन जाऊ देतील आणि ते जागे होतील आणि विचारतील की मंदिर कुठे आहे, मंदिरं कुठे गेली आणि नवीन मंदिरं कुठे बांधली जाणार.

श्श्श… प्रश्न विचारू नका. ते तुम्हाला तोंड बंद ठेवायला सांगतील आणि ते तुम्हाला एकमेकांविरुद्ध भडकवतील आणि निळे हिरव्यासोबत लढतील आणि मग नारंगी जिंकेल. पण ही लोकशाही आहे शेवटी, म्हणून तुम्ही फक्त ३०० वर्षांपूर्वी मरण पावलेल्या राजाबद्दल प्रश्न विचारू शकता, आणि ६१ वर्षांपूर्वी मरण पावलेल्या राजाबद्दल, आणि त्यांच्या सर्व मुलांबद्दल कारण यावर काही मर्यादा आहेत. तुम्ही त्यांच्या कबरी उखडू शकता आणि त्यांच्या उपासनास्थळांमध्ये तुमचे सण साजरे करू शकता आणि त्यांच्याबद्दल जे काही बोलायचं ते बोलू शकता.

श्श्श… पॅलेस्टाईनबद्दल बोलू नका. भुकेल्या मुलांबद्दल, गायब झालेल्या मुलांबद्दल, किंवा मुलांच्या अवयवांबद्दल, त्यांच्या छोट्या शरीरांपासून वेगळ्या झालेल्या अवयवांबद्दल. पॅलेस्टाईनबद्दल बोलू नका, कारण डॉन-डॉन आणि मिस्टर एक्स आणि त्यांचे सर्व मित्र खूप दुःखी होतील आणि मग ते खूप संतापतील आणि मग ते तुम्हाला तिथे बंद करतील जिथे सर्व खोडकर मुलं जातात. तिथेच गझाची मुलं गेली का? जर होय तर मला तिथे जायचं आहे, मला त्यांच्यासोबत खेळायचं आहे आणि त्यांच्यासोबत जेवायचं आहे आणि त्यांच्यासोबत चिखलात लोळायचं आहे आणि त्यांच्यासोबत शर्यत लावायची आहे की कोण वेगवान आहे पण नेहमीच ते असतात कारण बंदुकांपासून लपणं आणि बॉम्बपासून पळणं तुम्हाला असा वेग देतं जो दुसऱ्या कोणत्याही गोष्टीने देत नाही. नाही, ते तुम्हाला पॅलेस्टाईनच्या मुलं जिथे गेली तिथे पाठवणार नाहीत कारण बंदिवासातही, मृत्यूतही ते तुम्हाला एकत्र राहू देणार नाहीत.

तुम्हाला विदूषकाचा शिरच्छेद झाल्यावर आनंद व्यक्त करावा लागेल.

श्श्श… तुमच्या स्वातंत्र्याचा आनंद घ्या. तुम्ही त्या खोल्या तोडू शकता जिथे लोकांचं ऐकलं जातं, जिथे गाणी गायली जातात, जिथे कविता म्हटल्या जातात. तुम्ही तुमच्या शेजाऱ्यांना मारू शकता, त्यांच्या बायकांवर बलात्कार करू शकता, आणि तुमच्या बायकांवर बलात्कार करू शकता, तुम्ही हिरव्या रंगाचा तिरस्कार करू शकता, त्यांच्या मालमत्तेची नासधूस करू शकता, त्यांची दुकानं तोडू शकता. तुम्ही अस्पृश्यता परत आणू शकता, तुमच्या श्रेष्ठ ओळखीचा अभिमान बाळगू शकता, तुमचं गोमूत्र खाऊ शकता, शेतकऱ्यांना मारू शकता, विद्यार्थ्यांना मारू शकता, आवाज असलेल्यांना तुरुंगात पाठवू शकता आणि तुमच्या बायकोला सोडू शकता. पण तुम्ही प्रेम करू शकत नाही. तुम्ही तुमच्या बायकोवर प्रेम करू शकत नाही आणि तुम्ही तुमच्या शेजाऱ्यावर प्रेम करू शकत नाही आणि तुम्ही कला आणि कवितेवर प्रेम करू शकत नाही आणि तुम्हाला विदूषकाचा शिरच्छेद झाल्यावर आनंद व्यक्त करावा लागेल आणि तुम्हाला राजाला नमन करावं लागेल आणि त्याच्या युद्धांचा उत्सव साजरा करावा लागेल. तुम्ही भूतकाळातील राजांची टीका करू शकता आणि त्यांच्या कबरी उखडू शकता पण आज खोट्याच्या सिंहासनावर बसलेल्या राजांना दुखवू नका.

श्श्श… कारण मौन हे सोनं आहे आणि हिंसा ही प्लॅटिनम आहे आणि गोमूत्र हा खजिना आहे आणि जर तुम्ही मर्यादेत राहिलात, तर सोनं ठेऊ शकाल, प्लॅटिनम वापरू शकाल आणि ते तुमचं तोंड खजिन्याने भरतील आणि या सर्व गोष्टी तुम्हाला हवं असलेलं सर्व प्रेम, सर्व स्वातंत्र्य, सर्व कला याची जागा घेतील.